1. her önerme tahayyül, tasavvur ve taakkulu intac ediyor ve edebilir ancak tasdik ayrıdır. sen taakkul ürünü olan malzemeyi kabul edip kendine mal ettiğin zaman “tasdik” olur. bu tasdiki mayana malzeme yaptığın zaman “iz’an” (hamur) ortaya çıkıyor.
2. tereddüdlerden kurtulmak : yoldan dönmek gibi olduğundan zordur. o kadar yol gelmiş iken ve o kadar hükümlerden sonra o kadar ilerlemiş iken onları bırakıp ve yok sayıp ve yanlışlığını kabul edip o yolumuzun ortasında duran ve “yanlış yoldasın” diyen kişiye her ne kadar itimat etsek bile nefs-i emmarenin gururu o kadar yolu geri dönmekte inad ettiğinden yanlışından dönmek daha zor oluyor. ŞÜPHE yol ayrımıdır. TEREDDÜD ise yolda devam edip edememektir. yığınla biriktirdiğimiz malumattan sonra biri dese “bunları at, sana yaramaz, hem başına yüktür, hem sana daha doğrusunu vereceğim” evet belki doğru söyler, itimad edilir ama zor, pek zor geliyor nefse.

1. nasıl ki bir devlet için dahildeki düşman, hariçteki düşmandan daha dehşetli ve zordur. aynen öyle de insanın enfüsi düşmanları olan nefs, heva, dimağdan gelen tacizlerin def’i, şeytanın, insi şeytanların, harici düşmanların def’inden zordur.